wtorek, 10 września 2013

Utwór i zasady dozwolonego korzystania z utworów (podmiot prawa autorskiego).

Podmiotem prawa autorskiego może być każdy, kto stworzył utwór w rozumieniu prawa autorskiego.
Dla bycia autorem nie jest wymagane wykształcenie artystyczne, przynależność do związków twórczych, czy jakikolwiek dokument potwierdzający bycie twórcą. Nie ma też znaczenia, czy tworzący jest dorosłym czy dzieckiem, czy tworzy świadomie, chcąc aby powstał utwór, czy stało się to przypadkowo. O byciu twórcą decyduje fakt stworzenia utworu.

Utworem jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.
Dozwolony użytek osobisty umożliwia osobom fizycznym, korzystanie z rozpowszechnionych utworów w zakresie własnego użytku osobistego. Z dzieła można korzystać na wszystkich polach eksploatacji i w dowolnym celu np. edukacyjnym albo rozrywkowym. Jedynie eksploatacja utworu nie może mieć celu komercyjnego.

Autor i uprawnienia twórcy do stworzonego przez niego utworu (przedmiot prawa autorskiego).

Każdy autor, który opublikował dany materiał, może zastrzec sobie prawo do stworzonego przez siebie utworu. Aby skopiować  utwór  musimy mieć zgodę twórcy. 
Przedmiotem prawa autorskiego jest każda działalność twórcza, która ma charakter indywidualny. Przedmiotem prawa autorskiego są głównie utwory. Mogą być one słowne, plastyczne, fotograficzne, architektoniczne. Utworami nie są : idee, metody, procedury, urzędowe dokumenty, informacje prasowe.

Autorskie prawa osobiste, autorskie prawa majątkowe oraz czas trwania praw autorskich.

Autorskie prawa osobiste- zespół uprawnień, jakie przysługują twórcy utworu.
Twórca ma prawo do:
  •     oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo,
  •     nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania,
  •     decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności,
  •     nadzoru nad sposobem korzystania z utworu

    Obowiązują bezterminowo. Chronią od momentu powstania utworu i obowiązują wiecznie, nie wygasają z upływem określonego czasu.

    Autorskie prawa majątkowe- zespół uprawnień, jakie przysługują twórcy utworu, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii ekonomicznych. Oznacza to, że autor ma prawo do decydowania o sposobach komercyjnego wykorzystania tego, co stworzył i czerpania z tego korzyści majątkowych.
    Prawa majątkowe gasną z upływem lat siedemdziesięciu od śmierci twórcy.


Dozwolony użytek odobisty, prawo przedruku, prawo cytatu.

Dozwolony użytek osobisty oznacza , że bez zgody twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z rozpowszechnionego utworu. Daje to możliwość do korzystania z chronionego utworu bez zgody uprawnionego.

Prawo przedruku jest to prawo, które rozpowszechnia dzieła w celach informacyjnych, często nie płacąc autorowi za wykorzystywanie jego pracy.

Prawo cytatu mówi o możliwości przytoczenia fragmentu cudzego utworu bez zgody autora. należy jednak podać autora i tytuł cytowanego utworu.

Przykłady łamania praw autorskich w internecie.

Przykładami łamania praw autorskich w internecie są :
  •   kopiowanie plików muzycznych, filmów, zdjęć, gier oraz własności intelektualnej bez zgody autora
  •  podszywanie się pod autora
  •  wykorzystanie własności bez zgody autora
  •  kopiowanie nie konkretnych utworów, lecz np. całej zawartości strony w celu uruchomienia bardzo podobnej pod innym adresem www albo kopiowanie określonych jej części (np. zakładek)  

Zasady korzystania z cudzych materiałów.

  1. Nie wolno zamieszczać na własnej witrynie cudzego tekstu i podpisywać pod własnym nazwiskiem.
  2. Należy podać nazwisko autora jeśli zamieszczamy cudzy tekst.
  3. Nie wolno wplatać bez ujęcia cudzysłowu fragmentów cudzych tekstów do własnych tekstów . Należy podać autora cytowanego fragmentu oraz źródło (link).
  4. Nie wolno przerabiać, łączyć cudzych utworów bez zgody autora.
  5. Nie wolno używać cudzych rozwiązań technicznych w organizacji np : własnej strony internetowej.
  6. Nie wolno zamieszczać cudzych tekstów bez licencji autorsko - prawnej czyli zgody autora. 


 Wolno rozpowszechniać w celach informacyjnych w prasie, radiu i telewizji:
  1.  Już rozpowszechnione: 
  •  sprawozdania o aktualnych wydarzeniach,
  •  aktualne artykuły i wypowiedzi na tematy polityczne, gospodarcze i społeczne,
  •  aktualne zdjęcia reporterskie,
    2. Krótkie wyciągi ze sprawozdań, artykułów i wypowiedzi.
    3. Przeglądy publikacji i utworów rozpowszechnionych.
    4. Mowy wygłoszone na publicznych zebraniach i rozprawach ; nie upoważnia to jednak do publikacji   zbiorów mów jednej osoby.
    5. Krótkie streszczenia rozpowszechnianych utworów.